Terapia Behawioralna

Terapia Behawioralna w naszej szkole – naukowo, skutecznie, indywidualnie

Terapia Behawioralna (oparta na stosowanej analizie zachowania – SAZ) to podejście, które od lat znajduje zastosowanie w pracy z uczniami o różnych potrzebach rozwojowych, w tym z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Jej skuteczność została potwierdzona licznymi badaniami naukowymi i uznana przez międzynarodowe ośrodki badawcze, takie jak National Standards Project (2015).

 Co to jest analiza zachowania?

Analiza zachowania to nauka zajmująca się badaniem zachowań oraz czynników środowiskowych, które na nie wpływają. Podstawowy model tej metody to:

A – bodziec poprzedzający (antecedent)

B – zachowanie (behavior)

C – konsekwencja (consequence)

Zgodnie z tą koncepcją, zachowań można się nauczyć lub je wygasić, a kluczową rolę odgrywa konsekwencja, jaką dane zachowanie przyniosło w przeszłości.

 Dlaczego ta terapia działa?

• Skupia się na mierzalnych zachowaniach, które mają znaczenie praktyczne.
• Wykorzystuje naukowo sprawdzone techniki uczenia i modyfikowania zachowań.
• Daje trwałe i uogólnione efekty – uczniowie uczą się reagować poprawnie nie tylko          w terapii, ale i w codziennych sytuacjach.
• Jest skuteczna – badania pokazują, że aż 78% dzieci, które rozpoczęły terapię SAZ zaczęło mówić, a 50% osiągnęło dojrzałość szkolną.

 W naszej szkole...

Stosujemy elementy terapii behawioralnej, ponieważ dostosowujemy metody do potrzeb ucznia – nie odwrotnie. SAZ jest u nas często łączona z innymi formami wsparcia, aby zapewnić jak najbardziej skuteczną i indywidualną pomoc.

Strategie wykorzystywane w terapii behawioralnej:

 Trening prób wyodrębnionych (DTT – Discrete Trial Training)

To metoda uczenia krok po kroku. Dziecko uczy się nowych umiejętności w małych porcjach, w spokojnym, uporządkowanym środowisku.
Każda „próba” składa się z:

• wyraźnego polecenia
• reakcji dziecka
• konsekwencji
  Dzięki powtórzeniom uczniowie szybko uczą się rozpoznawać, reagować i zapamiętywać.

 Uczenie incydentalne

To nauka „przy okazji” – w naturalnych sytuacjach, które pojawiają się w ciągu dnia.
Nauczyciel wykorzystuje zainteresowania ucznia, żeby wprowadzać nowe słowa, zachowania czy umiejętności.

 Modelowanie

To nauka przez obserwację innych – dorosłych lub rówieśników.
Uczeń widzi, jak ktoś wykonuje dane zadanie, a potem sam próbuje to powtórzyć.

 Systemy żetonowe

To motywująca forma nagrody, która pomaga dziecku zrozumieć, że warto podejmować wysiłek.

• Za dobre zachowanie lub wykonanie zadania dziecko dostaje np. naklejkę, żeton lub uśmiechniętą buźkę.
•  Po zebraniu określonej liczby – wymienia je na większą „nagrodę”

To bardzo czytelny system: „jeśli się staram – coś fajnego mnie czeka”.

 Plany aktywności

To czytelne wskazówki, co będzie się działo w danym czasie – najczęściej w formie obrazków lub zdjęć.

• Ułatwiają dziecku zrozumienie kolejności zadań (np. „najpierw praca – potem zabawa”).
• Pomagają w organizacji dnia, zmniejszają stres i dają dziecku poczucie bezpieczeństwa.

Dzięki nim uczeń wie, co go czeka – a to klucz do spokojnej współpracy.

Cele terapii:

• rozwijanie pożądanych zachowań (np. komunikacji, samodzielności),
• redukcja trudnych zachowań,
• utrwalanie i przenoszenie efektów do różnych sytuacji.

Terapia behawioralna to nie tylko metoda – to podejście oparte na szacunku do dziecka, uważnej obserwacji i konsekwentnym wzmacnianiu pozytywnych zmian. W połączeniu z innymi formami wsparcia, stanowi fundament skutecznej i nowoczesnej terapii prowadzonej w naszej szkole.

Opracowała: mgr Magdalena Kozaczka