Informacje o autyzmie

Edukacja i wsparcie uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu

• Czym jest spektrum autyzmu?

Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD, ang. Autism Spectrum Disorder) to grupa złożonych zaburzeń neurorozwojowych, które wpływają na sposób, w jaki jednostka postrzega rzeczywistość, komunikuje się oraz buduje relacje społeczne. Objawy mogą manifestować się bardzo różnie – niektóre mają trudności z mową, z rozumieniem sygnałów niewerbalnych, inne prezentują sztywność zachowań, powtarzalność ruchów czy wąskie, intensywne zainteresowania.

Charakterystyka ASD obejmuje m.in.:

• trudności w nawiązywaniu i podtrzymywaniu kontaktów społecznych,
• opóźnienia w rozwoju mowy lub jej brak,
• echolalie – powtarzanie zasłyszanych słów lub zwrotów,
• brak kontaktu wzrokowego
• nieadekwatne reakcje na emocje innych osób,
• silne przywiązanie do rutyny i schematów,
• nadwrażliwość lub niedowrażliwość na bodźce sensoryczne (np. dźwięk, dotyk, światło, zapach).

Każde dziecko z ASD rozwija się w indywidualnym tempie, co sprawia, że skuteczna pomoc wymaga spersonalizowanego podejścia, elastycznych metod edukacyjnych i zintegrowanego wsparcia specjalistycznego.

• Diagnoza – kiedy i jak?

Diagnozę ASD stawia lekarz psychiatra na podstawie kryteriów klasyfikacji medycznych.           W Polsce obowiązuje obecnie ICD-10 (Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób), w której autyzm klasyfikuje się jako zaburzenie rozwojowe o wczesnym początku, charakteryzujące się:

1. Zaburzeniami w interakcjach społecznych – brak adekwatnych relacji                                   z rówieśnikami, unikanie kontaktu wzrokowego, niewielkie zainteresowanie emocjami innych.
2. Zaburzeniami komunikacyjnymi – opóźniony rozwój mowy lub jej brak, trudności   w prowadzeniu dialogu, brak gestów.
3. Powtarzalnością zachowań – stereotypowe ruchy (np. machanie rękami, bujanie), uporczywe trzymanie się rutyn, zawężone zainteresowania.

W nowej klasyfikacji ICD-11, stosowanej już w wielu krajach europejskich, wszystkie formy autyzmu – w tym zespół Aspergera – zostały ujęte wspólnie jako zaburzenia ze spektrum autyzmu.

Po rozpoznaniu ASD, rodzice mogą uzyskać w poradni psychologiczno-pedagogicznej orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, które jest podstawą do organizacji indywidualnego wsparcia edukacyjnego w placówkach oświatowych.

• Nasza szkoła – miejsce wspierające rozwój

Zespół Niepublicznych Szkół Specjalnych w Tarnowie to placówka, która zapewnia wszechstronną pomoc uczniom z ASD. Nasze działania opierają się na przekonaniu, że każde dziecko – niezależnie od trudności – ma potencjał do rozwoju i samorealizacji.

• Indywidualizacja nauczania

Każdy uczeń objęty jest indywidualnym programem edukacyjno-terapeutycznym, uwzględniającym jego specyficzne potrzeby, mocne strony oraz trudności. Zajęcia prowadzone są w małych grupach, z wykorzystaniem metod dostosowanych do poziomu funkcjonowania poznawczego i emocjonalnego dziecka. Tworzymy bezpieczne, przewidywalne środowisko,        w którym dzieci mogą czuć się zrozumiane i akceptowane.

Stosujemy m.in.:

• elastyczne metody pracy (np. elementy terapii behawioralnej, komunikacji alternatywnej AAC, integracji sensorycznej),
• wsparcie psychologiczne i pedagogiczne,
• dostosowanie przestrzeni (np. kąciki wyciszenia),
• rozwijanie umiejętności społecznych i praktycznych.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  Zespół specjalistów

Naszą kadrę tworzą doświadczeni nauczyciele, terapeuci, pedagodzy specjalni i psycholodzy, którzy stale podnoszą swoje kwalifikacje zawodowe, uczestnicząc w szkoleniach z zakresu autyzmu i metod pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Zespół ściśle współpracuje, wymieniając się obserwacjami i dostosowując strategie pracy do zmieniających się potrzeb ucznia.

•  Współpraca z rodziną

Kluczowym elementem efektywnej edukacji dzieci z ASD jest współpraca z rodzicami. Regularna komunikacja, wspólne ustalanie celów terapeutycznych oraz spójność oddziaływań w domu i szkole mają fundamentalne znaczenie dla skuteczności wsparcia. Umożliwiają one budowanie trwałego fundamentu pod rozwój kompetencji emocjonalnych i społecznych ucznia.

• Sukcesy uczniów – efekty systemowego wsparcia

Dzięki zaangażowaniu całego zespołu pedagogicznego oraz zastosowaniu nowoczesnych metod pracy, dzieci uczęszczające do naszej szkoły stają się coraz bardziej samodzielne, pewne siebie i lepiej radzą sobie w sytuacjach społecznych. Rodzice obserwują poprawę w zakresie komunikacji, samoregulacji i relacji z otoczeniem.

Szkoła oferuje również szeroki wachlarz zajęć dodatkowych i terapii wspomagających, takich jak: logopedia, integracja sensoryczna, zajęcia ruchowe czy trening umiejętności społecznych.

Każde dziecko z ASD jest wyjątkowe – ma swoje tempo rozwoju, indywidualne możliwości        i potrzeby. Dlatego kluczem do sukcesu jest kompleksowe podejście, które łączy:

1.  Indywidualizację procesu nauczania,
2.  Codzienną terapię,
3.  Wsparcie psychologiczne i społeczne,
4.  Bliską współpracę z rodziną.

W naszej szkole tworzymy przestrzeń, w której każde dziecko z zaburzeniami ze spektrum autyzmu ma szansę rozwijać się w swoim tempie, osiągać własne cele i przygotowywać się do samodzielnego życia w społeczeństwie.

 

(opracowała: mgr Magdalena Kozaczka)